Skip navigation

იდეური პრობლემატიკა

არც ერთი კაცი არაა ქვეყანაზე მისთანა, სხვისი ჩარევის და დახმარების ღირსი რომ იყოს.

როდესაც დათა და მოსე ზამთარაძე თორიების ლაზარეთში სეთურთან მიღებულ ჭრილობებს იშუშებდნენ, მოსემ დათას უთხრა: პირველად შენ თქვი ეს და ახლა მეც დავრწმუნდი, რომ არასოდეს არ უნდა ჩაერიოს კაცი სხვის ბედ-იღბალშიო, რაზედაც დათამ უპასუხა: არასოდესო, – არ მითქვამს მე. იქამდე არ ჩავერევი, სანამ გავიგებდე, ჩარევით უფრო ეშველება წამხდარ საქმეს თუ ჩაურევლობით”.

ხლისტების სოფელში როდესაც მის ყოფილ მოჯამაგირეს, ბუდარას ცოლი გაექცა და თიყვა სთხოვდა დახმარებოდა მის დაბრუნებაში, დათამ თქვა:
კახპა დედაკაცების საქმეში ჩარევა რა ვაჟკაცის საქმეა?! მე კარგი მინდოდა ამათთვის და წახდნენ, პირიქით. შევცდი ერთხელ და რომ შევცდე კიდევ არ ივარგებს!

მისი პოზიციით გაკვირვებულმა თიყვამ ძველი ამბავი გაიხსენა, როდესაც დათა სხვაგვარად მოიქცა: დედაკაცების საქმეში არ ჩავერევიო! ფოთში კახპას რომ აწყენინეს მეზღვაურებმა და გამოესარჩლა, – ვინ იყო, აბა. დათას ნეკი მოაკვნიტეს მაშინ, სანახევროდ.

დათა არ ჩაერია როდესაც მედუქნის ქალიშვილ კიკუს ყაჩაღი კაზა ჩხეტია ოქროთი აცდუნებდა. თავისი ჩაურევლობა მაშინ მან ასე ახსნა: არაა ჩემი საქმე. არ ჩავერევი მე... თუ სისხლში და მოდგმაში აქვს მაგას, მაინც იზამს, რაც გინდა ქენი შენ არავინ არაა ღირსი!.. არაა ჩემი საქმე. აღარაფერი არაა ჩემი საქმე, თუ მე არ მეხება, მე! ეგენი არც ერთი არაა ჩემი ჩარევის ღირსი. მივა კიკუ ამაღამ მაგასთან. რომ ჩავერიო, არ მივიდეს, იქნება, მაგრამ უარესს შვრებიან მერე ვიცი ეს! – თუთაშხია დადუმდა, ხელი ჩაიქნია და დასძინა: გავათავე ეგენი მე!

ადვოკატ კავკასიის ჟანდარმერიის სამმართველოს უფროს გრაფ სეგედის და ირაკლი ხურციძესთან თავშეყრილ მეგობრებს დათა ასე განუმარტავს სხვის საქმეში ჩარევისადმი მისი პოზიციის თანდათანობით ტრანსფორმირებას: ერთი კაცისგან მეორე კაცის დაჩაგვრა მძულდა ბავშვობიდანვე, ვერ ვიტანდი ამას. გასაჭირში და განსაცდელში ჩავარდნილი ადამიანი მებრალებოდა, ხელის გაწოდებას და მიხმარებას მოვალეობად ვუთვლიდი ჩემს თავს, ამისთვისაც იყო, რომ მხვდებოდა.

ამასობაში ასაკმა მიმატა. ადრე ჩემი ღირსების შელახვას რომ ვერ ვიტანდი, მერე და მერე თითქმის მიმავიწყდა საკუთარი თავი. ახლა სხვისი ღირსების შელახვას ვეღარ ვეგუებოდი ვერაფრით. დავდიოდი ამ ქვეყანაზე და, სიმართლეს ვამბობ, სიცოცხლის ფასად რომ მღირებოდა, მაინც ვებრძოდი უსამართლობით და ძალმომრეობით ლელოს გამტან კაცებს...

კაი რვა, ცხრა წელიწადი ვიდექი ამაზე. საქმე მე არ მქონდა სხვა, მიზანი და მისწრაფება... მაგრამ ბოლო ყველაფერს აქვს და ამასაც გამოუჩნდა დასასრული, დავაკვირდი ჩემს საქციელს და იმ ხალხსაც, მე რომ გამოვადექი რამეში – შველა იყო, დაცვა იყო, თუ ხსნა. ზოგმა ბოროტებით გადამიხადა, სხვამ იმაზე უარესი ჩაიდინა, რასაც ავაცდინე, ვიღაც თვითონ გახდა მოძალადე და ჯალათი, ღონე რომ მოიკრიფა ჩემი წყალობით, იმის მერე.

არ ღირს ლაპარაკად! შევაქციე ზურგი ყველაფერს, აღარ ჩავერიე სხვის საქმეში ქვა ქვაზე ნუ დარჩება ნურსად-მეთქი! მაშინ ყველამ დაივიწყა, რაც სიკეთე მქონდა გაკეთებული, ცუდი კაცების ჭორებს აყვა ხალხი, ზურგი შემაქცია თვითონაც. დავრჩი მარტოდმარტო და მივხვდი, არ მოვიქეცი სწორად, მაგრამ მომავალში რა მეკეთებინა და როგორ მეცხოვრა, ვერც ამის გავიგე რამე...

არც თქვენ არ იცით, გონია, რაა საკეთებელი და ნამდვილი საქმე. ერთი კია, ჩემსავით მოწყურებული ხართ თქვენც: საუბრობთ, ვარაუდობთ, ეძებთ. რაღაც გზაზე დგახართ, მართალია ესეც, მაგრამ სანამ მანდედან აზრი, მიზანი და საზრუნავი ჩამოყალიბდებოდეს საუკუნე გაივლის კიდევ!